GÜNAY UĞUR

19. Tümen | 19th Division

Çanakkale Muharebeleri'nde 5. Ordu'ya bağlı bir tümendir. Tümen komutanı Yarbay Mustafa Kemal'dir. 57. Piyade Alayı, 72. Piyade Alayı ve 77. Piyade Alayı'nın yanı sıra tabur, bölük ve daha küçük birliklerden oluşan diğer unsurlardan (top, makineli tüfek, karargah, vb.) oluşmaktaydı.

It was a division under the command of the Ottoman 5th Army during the Gallipoli Campaign. The division commander was Lieutenant Colonel Mustafa Kemal. In addition to the 57th, 72nd, and 77th Infantry Regiments, the division was composed of various other units organized as battalions, companies, and smaller elements (such as artillery, machine guns, headquarters, etc.).

57. Alay (57. Piyade Alayı) | 57th Regiment (57th Infantry Regiment)

Çanakkale Muharebeleri'nde 5. Ordu'nun 19. Tümen'ine bağlı bir piyade alayıdır. 25 Nisan 1915 tarihinde, Arı Burnu'na çıkarma yapan Anzak birliklerine Yarbay Mustafa Kemal'in emri ile taarruz etmiştir. Alayın komutanı Hüseyin Avni Bey; muharebeler devam ederken karargahına düşen bir top mermisi ile hayatını kaybetmiştir.

It was an infantry regiment attached to the 19th Division of the Ottoman 5th Army during the Gallipoli Campaign. On April 25, 1915, it launched an attack on the ANZAC troops who had landed at Ari Burnu, following the orders of Lieutenant Colonel Mustafa Kemal. The regiment's commander, Hüseyin Avni Bey, was killed when an artillery shell struck the headquarters during the ongoing battles.

Anzak | ANZAC

Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu (Australian and New Zealand Army Corps) ifadesinin baş harflerinden oluşan kısaltmadır. Kolordu, Çanakkale muharebeleri dışında Sina-Filistin Cephesi ile 1. Dünya Savaşı Batı Cephesi'nde de görev yapmıştır.

It is an abbreviation formed from the initials of the Australian and New Zealand Army Corps. In addition to the Gallipoli campaign, the corps also served on the Sinai-Palestine front and the Western Front of World War I.

Anzak Günü | Anzac Day

Avustralya, Yeni Zelanda ve bunlarla bağlantılı bazı ada ülkelerinin, savaşlarda görev yapan ve ölen vatandaşlarını andığı ulusal gündür. Anzak askerlerinin Gelibolu Muharebe Alanları'na çıkarma yaptığı 25 Nisan tarihi, 1916 yılından bu yana her yıl Anzak Günü olarak anılmaktadır.

It is a national day of remembrance in Australia, New Zealand, and several associated island nations, honoring the citizens who served and died in wars. Since 1916, April 25—the date on which ANZAC troops landed on the Gallipoli battlefields—has been commemorated annually as ANZAC Day.

Atatürk | Ataturk

bkz. / see Mustafa Kemal Atatürk

Charles Doughty-Wylie

1868 - 1915 yılları arasında yaşamış Birleşik Krallık ordusu yarbayı. Seddülbahir'e yapılan çıkarmanın ertesi günü, 26 Nisan 1915'de, Türk tarafına yönelik başarılı bir taarruz sırasında ölmüştür. (url-1) İronik olarak, Çanakkale Muharebeleri'nden önce Osmanlı Devleti'ndeki görevi sırasında, daha sonra savaşacağı bu devlet tarafından madalya ile (Osmanlı Mecidiye Madalyası) ödüllendirilmiştir. Yarbay Doughty-Wylie'nin mezarı Seddülbahir'de, Harapkale Tepe'dedir.

A lieutenant colonel in the British Army who lived between 1868 and 1915. He was killed on 26 April 1915, the day after the landing at Sedd el Bahr, during a successful assault against the Turkish lines. (url-1) Ironically, prior to the Gallipoli Campaign, while serving in the Ottoman Empire, he had been decorated by the very state he would later fight against—with the Ottoman Order of the Medjidie. Lieutenant Colonel Doughty-Wylie is buried at Sedd el Bahr, on Harapkale Hill.

Ertuğrul Koyu (V Sahili) | Ertugrul Cove (V Beach)

İşgal kuvvetlerinin Seddülbahir Bölgesi'nde çıkarma yaptığı sahillerden biridir. Sahilin yaklaşık orta noktasının coğrafi konumu 40°02'35"N 26°11'03"E'dir. V Beach Cemetery adlı mezarlık bu sahildedir. Ertuğrul Koyu ile ilgili sayfayı ziyaret etmek için lütfen burayı tıklayınız.

One of the beaches where the occupying forces landed in the Sedd el Bahr sector. The approximate geographic coordinates of the midpoint of the beach are 40°02'35"N 26°11'03"E. The V Beach Cemetery is located on this beach. To visit the page about Ertugrul Cove, please click here.

Ezine’li Yahya Çavuş | Sergeant Yahya of Ezine

25 Nisan 1915 sabahı, Ertuğrul Koyu’na (V Sahili) çıkarma yapan işgal kuvvetlerini durdurması ile tanınan piyade çavuşu. Emrindeki bir takımlık kuvvetle, sayıca çok daha üstün olan işgal kuvvetlerine karşı saatlerce direnmesi (Kibil, 2022, s.85) hem takımının hem de kendisinin kahramanlıkla anılmasını sağlamıştır. Çanakkale’nin Ezine ilçesindeki köyüne Yahya Çavuş’a ithafen Yahyaçavuş adı verilmiştir.

An infantry sergeant known for halting the invading forces that landed at Ertugrul Cove (V Beach) on the morning of April 25, 1915. With only a platoon under his command, he held out for hours against enemy forces that far outnumbered his own (Kibil, 2022, p.85), earning a lasting reputation for bravery for both himself and his men. In honor of Sergeant Yahya, the village in the Ezine district of Çanakkale—his birthplace—was named Yahyacavus.

Fevzi Çakmak

Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti Subayı. Çanakkale Muharebeleri'nde Mirliva (tuğgeneral) rütbesi ile 5. Kolordu Komutanı ve Anafartalar Grup Komutanı olarak görev yapmıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusuMustafa Kemal Atatürk ile birlikte iki mareşalinden biri olan Çakmak, cumhuriyet döneminde Genel Kurmay Başkanı (url-2) ve Milli Savunma Bakanı (url-3) olarak görev yapmıştır. İkinci Dünya Savaşı savunma tedbirleri kapsamında yaptırdığı bir dizi korugan ve bariyerden oluşan savunma hattı, kendi adıyla ("Çakmak Hattı") anılır.

An officer of the Ottoman Empire and the Republic of Turkey. During the Gallipoli Campaign, he served as commander of the 5th Corps and the commander of Anafartalar Group with the rank of Mirliva (brigadier general). Alongside Mustafa Kemal Ataturk, Çakmak was one of the two field marshals of the Republic of Turkey. In the Republican era, he served as Chief of the General Staff (url-2) and Minister of National Defense (url-3). A line of fortifications—consisting of bunkers and barriers—built under his direction as part of Turkey’s World War II defense measures is known as the “Cakmak Line.”

İkiz Koyu (X Sahili) | Ikiz Cove (X Beach)

İşgal kuvvetlerinin Seddülbahir Bölgesi'nde çıkarma yaptığı sahillerden biridir. Sahilin yaklaşık orta noktasının coğrafi konumu 40°03'47"N 26°10'38"E'dir. İkiz Koyu ile ilgili sayfayı ziyaret etmek için lütfen burayı tıklayınız.

One of the beaches where the occupying forces landed in the Sedd el Bahr sector. The approximate geographic coordinates of the midpoint of the beach are 40°03'47"N 26°10'38"E. To visit the page about Ikiz Cove, please click here.

İtilaf Devletleri | Allied (Entente) Powers

Birinci Dünya Savaşı'nın tarafları olan iki büyük ittifaktan biridir. Birleşik Krallık, Fransa ve Rusya'nın yanında; farklı zamanlarda ittifaka katılan onlarca ülkeden oluşur. Çanakkale Cephesi'nde İtilaf Devletleri işgalci, İttifak Devletleri ise savunmacı durumundadır.

It is one of the two major alliances involved in the First World War. Alongside the United Kingdom, France, and Russia, it consisted of dozens of countries that joined the alliance at different times. In the Gallipoli Front, the Allied Powers were in the position of invaders, while the Central Powers were in a defensive position.

İttifak Devletleri | Central Powers

Birinci Dünya Savaşı'nın tarafları olan iki büyük ittifaktan biridir. Alman İmparatorluğu, Avusturya Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu ve Bulgaristan Krallığı'ndan oluşur. Çanakkale Cephesi'nde İtilaf Devletleri işgalci, İttifak Devletleri ise savunmacı durumundadır.

It is one of the two major alliances involved in the First World War. It consisted of the German Empire, the Austro-Hungarian Empire, the Ottoman Empire, and the Kingdom of Bulgaria. In the Gallipoli Front, the Allied Powers were in the position of invaders, while the Central Powers were in a defensive position.

Jandarma | Gendarmerie

Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’nde askeri statülü kolluk gücüdür. Barış zamanında belediye sınırları dışındaki tüm bölgelerin güvenliğinden sorumludur. Savaş zamanında ise kara kuvvetlerine bağlanır. Bursa Seyyar Jandarma Taburu ve Gelibolu Seyyar Jandarma Taburu (birlikte Bursa Seyyar Jandarma Alayı'nı meydana getirir.) Çanakkale muharebelerine katılan birliklerdendir. (Elbas, 2014, s.18)

It is a law enforcement force with military status in the Ottoman Empire and the Republic of Turkey. In peacetime, it is responsible for the security of all areas outside municipal boundaries. In wartime, it is subordinated to the land forces. The Bursa Mobile Gendarmerie Battalion and the Gallipoli Mobile Gendarmerie Battalion (together forming the Bursa Mobile Gendarmerie Regiment) are among the units that participated in the Gallipoli Campaign. (Elbas, 2014, p.18)

Kilitbahir

Gelibolu Yarımadası'nın güney ucuna yakın ve Çanakkale Boğazı'nın daraldığı bir noktada yer alan köy. Kilitbahir kelimesinin tam Türkçe karşılığı denizin kilididir.

A village located near the southern tip of the Gallipoli Peninsula, at a point where the Dardanelles Strait narrows. The exact translation of the word Kilitbahir is lock of the sea.

Mehmet Nuri Yamut

1890 - 1961 yılları arasında yaşamış Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti Subayı. Cumhuriyet döneminde Genel Kurmay Başkanlığı yapmıştır. (url-2) Zığındere üstlerinde, Sarıtepe Şehitliği yakında, kendi adı ile anılan anıtı yaptırması ile de bilinir.

An officer of the Ottoman Empire and the Republic of Turkey who lived between 1890 and 1961. During the Republican era, he served as Chief of the General Staff. He is also known for commissioning a monument bearing his name, located near Saritepe Martyrs’ Cemetery, on the heights above Gully Ravine.

Mehmet Şevki Paşa | Mehmet Sevki Pascha

1866 - 1927 arasında yaşamış Osmanlı / Türk generali. (Tetik, 2009, s.6) Haritacılık üzerine yaptığı çalışmalar, Türk haritacılık tarihinde önemli yer tutar. Çanakkale Muharebeleri'nden hemen sonra bölgedeki tahkimatın haritasını çıkartmıştır. Bu harita halen araştırmacılar için rehber niteliğindedir.

An Ottoman / Turkish general who lived between 1866 and 1927. (Tetik, 2009, p. 6) His work on cartography holds an important place in the history of Turkish cartography. Shortly after the Gallipoli Campaign, he mapped the fortifications in the region. This map still serves as a guide for researchers today.

Mustafa Kemal Atatürk | Mustafa Kemal Ataturk

Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. Çanakkale Muharebeleri'nde yarbay ve albay rütbeleriyle 19. Tümen Komutanı ve Anafartalar Grup Komutanı olarak görev yapan Atatürk, Türk Kurtuluş Savaşı’nda ise mareşal rütbesi ile başkomutan olarak yer almıştır.
Çanakkale Muharebeleri'nde tümeni ile birlikte ordu ihtiyatı olarak görevlendirilmesine karşın, işgal güçlerinin baskın şeklindeki harekatını tehlikeli görüp inisiyatif kullanarak, tümeninin bir alayı (ünlü 57. Alay) ile çıkarma yapan Anzak birliklerine taarruz etmiştir. Bu harekatın, tüm muharebenin genel seyrini değiştirdiği konusunda geniş bir fikir birliği bulunmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti kurulmadan önce kişilerin soyadı kullanma zorunluluğu olmadığı için, Atatürk Çanakkale Muharebeleri döneminde yalnızca Mustafa Kemal ya da rütbesi ile birlikte Yarbay/Albay Mustafa Kemal olarak anılır.

Mustafa Kemal Ataturk was the founder and first president of the Republic of Turkey. During the Gallipoli Campaign, he served as Lieutenant Colonel and Colonel, holding the positions of Commander of the 19th Division and Commander of the Anafartalar Group. In the Turkish War of Independence, he served as Commander-in-Chief with the rank of Marshal.
Despite being assigned as a reserve unit with his division during the Gallipoli Campaign, Ataturk assessed the invading forces' landing operation as a significant threat. Taking the initiative, he led an assault on the ANZAC landing forces with one of his regiments (the famous 57th Regiment). This action is widely believed to have changed the overall course of the battle.
Before the establishment of the Republic of Turkey, there was no legal requirement for individuals to use surnames. Therefore, during the Gallipoli Campaign, Ataturk was referred to simply as Mustafa Kemal or, along with his rank, Lieutenant Colonel/Colonel Mustafa Kemal.
Note for the English passage: The surname Ataturk, later given to him by the Grand National Assembly of Turkey, means Father of the Turks.

Nuri Yamut

bkz. / see Mehmet Nuri Yamut

Nuri Yamut Anıtı | Nuri Yamut Memorial

Mehmet Nuri Yamut tarafından 1943 yılında yaptırılan anıt. Anıtın konumu: 40°06'04"N 26°12'40"E'dir. Alçıtepe Köyü'nden "Nuri Yamut Anıtı" tabelası takip edilerek ulaşılabilir.

A monument commissioned in 1943 by Mehmet Nuri Yamut. Its location is 40°06'04"N 26°12'40"E. It can be reached by following the signs for "Nuri Yamut Monument" ("Nuri Yamut Aniti") from the village of Alçıtepe.

Osmanlı İmparatorluğu | Ottoman Empire

14. yüzyıl ile 20. yüzyıl arasında hüküm sürmüş, Asya'da ve farklı zamanlarda Avrupa ve Afrika'nın çeşitli bölgelerinde toprağı bulunan, adını kurucusu Osman'dan alan imparatorluktur. 1. Dünya Savaşı'nın bu siteye konu olan Çanakkale Cephesi'nde, İtilaf devletleri (işgalci olarak) ile Osmanlı İmparatorluğu'nun da dahil olduğu İttifak Devletleri savaşmıştır.
29 Ekim 1923 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti'nin ilanı ve 1 Kasım 1922 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Osmanlı Saltanatı'nın kaldırılması ile Osmanlı Devleti son bulmuştur.

It is an empire that ruled between the 14th and 20th centuries, had territories in Asia and, at different times, in various regions of Europe and Africa, and took its name from its founder, Osman. In the Gallipoli Front of World War I, which is the subject of this site, the Allied Powers (as the invading side) fought against the Central Powers, which included the Ottoman Empire.
The Ottoman Empire came to an end with the proclamation of the Republic of Turkey on October 29, 1923, and the abolition of the Ottoman Sultanate by the Grand National Assembly of Turkey on November 1, 1922.

Otto Liman von Sanders

1855 - 1929 yılları arasında yaşamış Alman generali ve Osmanlı mareşalidir. Osmanlı ordusunun ıslahı için Osmanlı Devleti ve Alman İmparatorluğu arasında yapılan anlaşmaya istinaden Osmanlı Devleti'ne gönderilmiştir. Çanakkale Muharebeleri'nde bölgeyi savunmakla görevli birlik olan 5. Ordu'nun komutanı olarak görev yapmıştır.

A German general and Ottoman field marshal who lived between 1855 and 1929. He was sent to the Ottoman Empire based on an agreement between the Ottoman Empire and the German Empire for the reform of the Ottoman army. He served as the commander of the 5th Army, the unit responsible for defending the region during the Gallipoli Campaign.

SS River Clyde

İşgal kuvvetleri tarafından Ertuğrul Koyu’na (V Sahili) asker çıkarmak için kullanılan bir kömür gemisidir. Gemi, askerlerin taşınması ve hızlıca karaya çıkabilmesi için modifiye edilmiştir.

It is a coal ship used by the occupying forces to land troops at Ertugrul Bay (V Beach). The ship was modified to transport soldiers and enable rapid disembarkation.

Seddülbahir | Sedd el Bahr

Gelibolu Yarımadası'nın güney ucunda bir köy ve bu köyün yakın çevresine verilen isimdir. Seddülbahir kelimesinin tam Türkçe karşılığı denizin kalesidir.

It is the name given to a village located at the southern tip of the Gallipoli Peninsula and to its immediate surroundings. The exact translation of the word Sedd el Bahr is fortress of the sea.

Seyit Onbaşı (Koca Seyit, soyadı kanunundan sonra Seyit Ali Çabuk) | Corporal Seyit (nicknamed Koca Seyit—was later officially named Seyit Ali Çabuk following the Surname Law)

Çanakkale Muharebeleri sırasında kahramanlaşan bir topçu onbaşısıdır. Rumeli Mecidiye Tabyası’nda görev yaparken, mühimmat vinci düşman ateşiyle zarar gördükten sonra, 200 kilogramdan ağır top mermilerini üç kez elleriyle taşıyıp topa yerleştirmesiyle tanınır.

An artillery corporal who became a hero during the Gallipoli campaign. While serving at the Rumeli Mecidiye Fort, he is famed for manually carrying and loading artillery shells weighing over 200 kilograms three times after the ammunition crane was damaged by enemy fire.

Tekke Koyu (W Sahili) | Tekke Cove (W Beach)

İşgal kuvvetlerinin Seddülbahir Bölgesi'nde çıkarma yaptığı sahillerden biridir. Sahilin yaklaşık orta noktasının coğrafi konumu 40°03'00"N 26°10'06"E'dir. Tekke Koyu ile ilgili sayfayı ziyaret etmek için lütfen burayı tıklayınız.

One of the beaches where the occupying forces landed in the Sedd el Bahr sector. The approximate geographic coordinates of the midpoint of the beach are 40°03'00"N 26°10'06"E. To visit the page about Tekke Cove, please click here.

Zığındere | Gully Ravine

Zığındere, Gelibolu yarımadasının Seddülbahir kesiminde, yaklaşık olarak kuzeydoğudan güneybatıya doğru uzanıp Ege Denizi’ne dökülen bir akarsudur. Dere yatağı günümüzde kurudur. Denize döküldüğü noktanın coğrafi konumu: 40°04'30"N 26°11'03"E. Zığındere ile ilgili sayfa için lütfen burayı tıklayınız.

Zığındere is a stream located in the Cape Helles area of the Gallipoli Peninsula, roughly extending from northeast to southwest and flowing into the Aegean Sea. The streambed is currently dry. Geographical location of the point where it flows into the sea: 40°04'30"N 26°11'03"E. Please click here for the page about Zığındere.