GÜNAY UĞUR

Bilim ve sanat, bir kuşun iki kanadı gibidir. Bu iki kanadı kullanabilen toplumlar uçar ve özgür olurlar. Uçamayanlar ise tavuk olur... 'Tavuk toplum', önüne atılan bir avuç yemi gagalarken, arkadan yumurtalarının alındığının farkında bile olmaz!
Charles Darwin (1809 - 1882)

Arıburnu

Sfenks

Sfenks, Arıburnu'nun hemen üzerindeki Arıburnu yarları mevkiinde bulunan çıkıntı şeklinde bir tepedir. Tepenin aşağıdan (Arıburnu civarından) görüntüsü Mısır sfenkslerine benzer. (Fotoğraflardan bu benzerliğin 1915 yılında günümüze göre daha fazla olduğu anlaşılmaktadır.)

Sfenksler, antik Mısır ve Yunan'ın efsanevi canlılarıdır. Zoroğlu'na (2010, s. 12) göre "Sfenks en basit anlamıyla, bir insanın başına ve bir aslanın gövdesine sahip, kimi zaman kanatlı, kimi zaman da kanatsız olarak tasvir edilmiş mitolojik bir yaratıktır."

Çanakkale Muharebeleri'nden önce Mısır'da konuşlandırılan (Pugsley, s.111-155) Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu (ANZAC) askerleri, Gelibolu'da karşılarına çıkan bu kaya çıkıntısını, aşina oldukları sfenkslere benzetmişlerdir.

Ariburnu

The Sphinx

The Sphinx is a rocky outcrop located just above Ari Burnu, in the area known as the Ari Burnu cliffs. From below (around Ari Burnu), its outline resembles the sphinxes of Egypt. (From the photographs, it is understood that this resemblance was stronger in 1915 than it is today.)

Sphinxes are mythical creatures of ancient Egypt and Greece. According to Zoroğlu (2010, p.12), “The sphinx, in its simplest sense, is a mythical being with the head of a human and the body of a lion, sometimes depicted with wings and sometimes without.”

Before the Gallipoli Campaign, the soldiers of the Australian and New Zealand Army Corps (ANZAC), who had been stationed in Egypt (Pugsley, pp.111–155), encountered this rocky outcrop in Gallipoli and likened it to the sphinxes familiar to them.



Sfenks'in kabaca batı yönünden bir görünümü.

Anzak Koyu, Arı Burnu ve Kuzey Plajı civarı, çıkarma noktası olmak haricinde önemli lojistik merkeziydi.



A general view of the Sphinx from the west.

The area around Anzac Cove, Ari Burnu, and North Beach was not only a landing point but also an important logistical center.

Eski Foto Yeni Foto

Kuzey Plajı'nın güney ucundan Sfenks'in görünümü. Fotoğrafı çeken kişinin bulunduğu noktanın hemen sağı Arıburnu'dur.

View of the Sphinx from the southern tip of North Beach. Immediately to the right of the photographer’s position lies Ari Burnu.

Eski Foto Yeni Foto

Kaynaklar

Zoroğlu, U. (2010). Hint Sanatında Sfenks. (Yüksek Lisans Tezi). T.C. Mustafa Kemal Üniversitesi: Hatay.

Pugsley, C. (2015). Çanakalle: Yenizelandalıların Öyküsü. İş Bankası Kültür Yayınları: İstanbul.

Son güncelleme: 08.11.2025